Soja jest jednym z najczęstszych alergenów pokarmowych. Alergie na soję najczęściej występują u dzieci i młodzieży. Dziecko zwykle wyrośnie z alergii na soję, ale alergia może też się utrzymywać i trwać przez całe życie.

Alergia na soję to rodzaj alergii pokarmowej — stan, w którym układ odpornościowy człowieka reaguje na pewne białka zawarte w pożywieniu tak, jakby były one szkodliwymi patogenami. Kiedy układ odpornościowy napotyka te alergeny, nadmiernie reaguje i powoduje reakcję alergiczną u danej osoby.

Alergia na soję może powodować objawy takie jak pokrzywka, wymioty, świszczący oddech i biegunka. W rzadkich przypadkach może prowadzić do anafilaksji, która jest reakcją potencjalnie zagrażającą życiu. W takich przypadkach osoba będzie potrzebować zastrzyku epinefryny, aby leczyć reakcję.

W tym artykule omówimy czynniki ryzyka, objawy i sposoby leczenia związane z alergiami na soję.

Jakie właściwości ma soja?

Soja to popularna odmiana jadalnych ziaren pochodzących z Azji Wschodniej. Należą do rodziny roślin strączkowych, do której należą również orzeszki ziemne, groch, soczewica i inne fasole.

Soja i produkty z niej wytwarzane są bogatymi w składniki odżywcze źródłami białka, które są często popularne w dietach wegetariańskich i wegańskich. Soja jest również powszechnym składnikiem odżywek dla niemowląt i wielu innych przetworzonych produktów spożywczych.

Alergia na soję jest jedną z najczęstszych alergii pokarmowych. Badania sugerują, że alergie pokarmowe wpływają na 7.6% dzieci i 10.8% dorosłych. Większość ludzi wyrośnie z alergii na soję, ale niektórzy mogą pozostać uczuleni na soję przez całe życie.

Jeśli układ odpornościowy rozpozna białka sojowe jako obcą substancję, może wytwarzać przeciwciała zwane immunoglobulinami E (IgE). Przeciwciała te wyzwalają obronę immunologiczną osoby, która napotka białko sojowe, zwykle wywołując reakcję w ciągu kilku minut lub godzin.

Jakie mogą pojawić się reakcje alergiczne na soję?

Alergia na soję może powodować różne rodzaje reakcji, które mogą być łagodne lub bardzo ciężkie.

Łagodne objawy alergii na soję mogą obejmować:

• wymioty
• skurcze żołądka
• świszczący oddech
• biegunka
• obrzęk języka i/lub warg
• pokrzywka

Ciężkie objawy alergii na soję mogą obejmować:

• trudności w oddychaniu
• ciągły kaszel
• sztywność gardła
• słaby puls
• blado-niebieskie zabarwienie skóry
• zawroty głowy i/lub dezorientacja

W ciężkich przypadkach alergia na soję może powodować anafilaksję, poważną reakcję, która może prowadzić do potencjalnie śmiertelnego stanu zwanego wstrząsem anafilaktycznym. Dzieje się tak, gdy ciśnienie krwi osoby spada bardzo nisko, a krew ma problemy z krążeniem. Wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej i podania adrenaliny.

Kiedy osoba z alergią na soję styka się z produktami zawierającymi soję, powoduje to nadmierną reakcję układu odpornościowego. Istnieją dwa rodzaje alergii na soję: IgE-zależna i IgE-niezależna.

Jakie wyróżniamy rodzaje alergii na soję?

Alergie na soję zależne od IgE

W przypadku tego typu alergii na soję organizm wytwarza IgE. Te przeciwciała błędnie rozpoznają białka sojowe jako szkodliwe i reagują, uwalniając substancje chemiczne, takie jak histamina.

To uwalnianie chemikaliów powoduje objawy, których doświadczają ludzie podczas reakcji alergicznej. Reakcje IgE-zależne zazwyczaj zachodzą bardzo szybko po spożyciu soi.

Alergie na soję niezależną od IgE

Jak sama nazwa wskazuje, ten typ reakcji angażuje inne elementy układu odpornościowego, a nie IgE. Reakcje te nie pojawiają się tak szybko, jak reakcje IgE i zwykle powodują objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak wymioty, wzdęcia i biegunka.

W rzadkich przypadkach może wystąpić zespół zapalenia jelit wywołanego białkiem pokarmowym (FPIES). Jest to bardziej powszechne u niemowląt. Ponieważ FPIES może powodować ciężką biegunkę i wymioty, które mogą prowadzić do drastycznej utraty płynów, ważne jest, aby szukać natychmiastowej pomocy medycznej.

W jakich produktach można znaleźć alergeny soi?

Wiele produktów spożywczych zawiera soję lub produkty sojowe. Soja jest również popularnym składnikiem wielu alternatyw dla mięsa, ponieważ jest bogata w białko. Przykłady produktów bogatych w soję obejmują:

• fasolka edamame
• mięso
• produkty sojowe, takie jak albumina, ser, mąka, lody, mleko, orzechy, kiełki i jogurt
• soja
• sos sojowy
• tempeh
• teksturowane białko roślinne (TVP)
• tofu

Można również znaleźć soję w produktach takich jak:

• buliony i zupy w puszkach
• konserwy z tuńczyka
• zboża i krakersy
• ciasteczka, herbatniki i wypieki
• konserwa mięsna
• wysokobiałkowe batony i przekąski energetyczne
• formuły dla dzieci
• masło orzechowe o niskiej zawartości tłuszczu
• leki i produkty do higieny osobistej
• przetworzone mięso
• sosy
• kiełbaski
• mydła i środki nawilżające

Czy łatwo jest zdiagnozować alergię na soję?

Zdiagnozowanie alergii na soję może być trudne, ponieważ objawy mogą się różnić, a dana osoba może nie zawsze odczuwać te same objawy podczas reakcji.

Jeśli dana osoba podejrzewa, że ​​ma alergię pokarmową, ważne jest, aby skonsultować się z alergologiem, który może wykonać badania w celu ustalenia, czy dana osoba ma alergię. Gdy alergolog potwierdzi diagnozę, będzie mógł również wyjaśnić, jak radzić sobie z objawami i unikać ekspozycji na alergen.

Aby postawić diagnozę, alergolog zadaje pytania dotyczące historii, nasilenia i czasu trwania objawów oraz nawyków żywieniowych danej osoby. Mogą wówczas przeprowadzić następujące testy:

Test skórny: alergolog umieszcza kroplę płynu zawierającego alergen na przedramieniu lub plecach. Lekarz następnie nakłuwa skórę sterylną sondą. Jeśli wynik testu jest pozytywny, po 15–30 minutach widoczny będzie niewielki guzek podobny do ugryzienia komara.

Badanie krwi: badanie krwi może mierzyć ilość IgE w reakcji na określone rodzaje żywności. Wyniki zwykle stają się dostępne po kilku dniach.

Doustna prowokacja pokarmowa: po sprawdzeniu wyników innych testów alergolog może chcieć przeprowadzić doustną prowokację pokarmową. Polega to na karmieniu osoby stopniowo zwiększającą się ilością podejrzanego alergenu pod nadzorem lekarza. Alergolodzy mogą wykorzystać ten rodzaj wyzwania, aby ustalić, czy pacjent wyrósł z alergii pokarmowej.

Czy można wyleczyć się z alergii na soję?

Obecnie nie ma skutecznego leczenia przyczyn alergii na soję. Zamiast tego zaleca się, aby osoba z alergią na soję starała się unikać produktów sojowych. W przypadku ciężkiej reakcji dostępne są leki. Ponadto niektóre osoby mogą z czasem wyrosnąć z alergii.

W jaki sposób uniknąć spożycia soji?

Aby uniknąć reakcji alergicznej, ważne jest, aby czytać etykiety żywności i zawsze przed jedzeniem pytać o składniki posiłku.

Ponieważ soja jest jednym z ośmiu głównych alergenów pokarmowych, prawo wymaga od producentów żywności przestrzegania określonych standardów etykietowania. Zgodnie z ustawą o znakowaniu alergenów w żywności i ochronie konsumentów, etykiety żywności muszą zawierać alergeny na liście składników lub w oddzielnym oświadczeniu.

Jakie są szanse na wyrośnięcie z alergii na soję?

Dowody sugerują, że około 50% dzieci z alergią na soję wyrośnie z niej do 7 roku życia. Odsetek ten wzrasta do 70% w przypadku dzieci w wieku 10 lat i starszych. Po długim okresie braku reakcji alergicznych alergolog może zasugerować doustną prowokację pokarmową w celu ustalenia, czy alergia jest nadal obecna.

Podsumowanie

Alergia na soję to stan, który powoduje, że ludzie doświadczają reakcji alergicznej na białka soi. Ten rodzaj alergii pokarmowej często dotyka dzieci. Objawy mogą być łagodne, ale w rzadkich przypadkach mogą prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego. Alergolog może wykonać testy, aby ustalić, czy dana osoba ma alergię na soję.

Niektórzy ludzie mogą wyrosnąć z alergii na soję, ale u innych może to być stan na całe życie. Aby poradzić sobie z chorobą, ludzie powinni unikać produktów sojowych, czytając etykiety żywności i powinni nosić zestaw adrenaliny, aby uniknąć ciężkich reakcji alergicznych.